Expositie: Wij Machteld, gravin van Holland… in Westlands Museum

20 juli 2018. Van 28 juli t/m 30 december 2018 is in het Westlands Museum een tentoonstelling te zien over het leven van gravin Machteld van Holland. Gravin Machteld heeft in de 13de eeuw een groot deel van haar leven in ’s-Gravenzande gewoond. Zij heeft veel betekend voor die plaats maar ook voor het Westland.

Machteld werd omstreeks 1198 geboren als dochter van Hendrik I van Brabant. Adellijke families sloten in de Middeleeuwen politieke huwelijken om zo hun macht te vergroten. Zij was in eerste instantie getrouwd met een neef van de Duitse keizer, maar in 1214 weduwe geworden. Nog datzelfde jaar werd zij door haar vader uitgehuwelijkt aan Floris IV van Holland die toen pas vier jaar oud was. In 1224 trouwden Machteld en Floris, maar zij hadden geen vaste woonplaats. Ze trokken van grafelijk bezit naar grafelijk bezit en woonden in kastelen in Leiden, Loosduinen en ’s-Gravenzande. Floris was een krijgszuchtig ridder en trok regelmatig ten strijde. Om zijn krachten met andere ridders te meten deed hij vaak mee aan een toernooi. In 1234 werd hij gedood tijdens een toernooi in Corbie in Noord-Frankrijk. Gravin Machteld werd nu voor de tweede keer weduwe en ging toen met haar kinderen in het grafelijk kasteel van ’s-Gravenzande wonen. Dit kasteel bevond zich ooit in de Poelpolder bij ’s-Gravenzande. Ongeveer 20 jaar geleden zijn daarvan sporen terug gevonden aan de Nieuwe Vaart.

Afbeelding van een tekening van de kerk van ’s-Gravenzande omstreeks 1750, vervaardiger anoniem.

Gravin Machteld heeft er voor gezorgd dat ’s-Gravenzande in 1238 een zelfstandige parochie werd en een eigen kerk kreeg. Ook nam zij samen met haar zoon Willem II het initiatief om gebieden in te polderen door het aanleggen van dijken. Zij hebben er o.a. voor gezorgd dat omstreeks 1240 de Maasdijk werd aangelegd, waardoor ’s-Gravenzande en het Westland beschermd werden tegen overstromingen. ’s-Gravenzande kreeg in 1246 stadsrechten van graaf Willem II, dit gebeurde op voorspraak van Machteld. Zij heeft dus veel betekend voor de streek en het is dan ook terecht dat er voor haar een beeld is opgericht in ’s-Gravenzande.

Het standbeeld van Gravin Machteld stond tot voor kort op het Marktplein in 's-Gravenzande; na herinrichting van het plein gaat het beeld naar het voormalige gemeentekantoor.

Aan de hand van foto’s, schilderijen en oude prenten wordt een beeld gegeven van het leven van gravin Machteld. Verder zijn er diverse archeologische vondsten te zien van de kerk, het begijnhof en het kasteel van ’s-Gravenzande.

De expositie is dagelijks te bezichtigen, van 13.00 – 17.00 uur, met uitzondering van de maandagen en officiële feestdagen. Het Westlands Museum is gevestigd aan de Middel Broekweg 154 in Honselersdijk. Meer informatie op www.westlandsmuseum.nl.

Bron: Persbericht Westlands Museum 19 juli 2018.

04 mei 2020